اختلاف در تعیین روز عید فطر اختلاف اساسی و در اصول دین نیست تا از آن برداشت به اختلاف میان فقها شود. این اختلاف نه بر اساس عدم اعتماد مراجع به یکدیگر بلکه بر اساس اختلاف در مبنای فقهی است.
۱- اختلاف در فقه مانند هر علم دیگری وجود دارد؛ کما اینکه در مراجعه به پزشکان می‌بینیم یکی دارو تجویز می‌کند و دیگری راه درمان را در عمل جراحی می‌بیند و مردم هیچ گاه از آن تعبیر به دعوا بین اطبا نمی‌کنند.
۲- اختلاف در تعیین روز عید فطر اختلاف اساسی و در اصول دین نیست تا از آن برداشت به اختلاف میان فقها شود. بله اصل روزه داری امری اساسی و از اصول اسلام است و همه مراجع در این زمینه نظر یکسانی دارند.
۳- این اختلاف نه بر اساس عدم اعتماد مراجع به یکدیگر بلکه بر اساس اختلاف در مبنای فقهی است؛ که یکی شب مشترک یا چشم مسلح را قبول دارد و دیگری نه.
۴- اینکه علت این اختلافِ مبنا چیست بحث مفصلی می‌طلبد اما اگر کسی اندک اطلاعات و معلوماتی در فقه داشته باشد می‌داند دلایل و استدلال‌های طرفین متقن، قوی و بر اساس اصول و مبانی مشخص و معین است.
۵- روزه دو بُعد دارد؛ یکی فردی و دیگری اجتماعی. در بعد فردی هرکسی به فتوای مرجع تقلید خود عمل می‌کند و فردا (یکشنبه) را روزه می‌گیرد یا نمی‌گیرد؛ اما در بعد اجتماعی طبیعی است که باید یک نظر در جامعه و کشور حاکم شود و چه مبنایی بهتر از مبنای ولی فقیه در هر زمان.
۶- بر خلاف آنچه برخی می‌خواهند القا کنند که این اختلافات در ایران است در حوزه نجف هم این تفاوت مبنا وجود دارد. آیت‌الله سیستانی و آیت‌الله مدرسی فردا را سی‌ام رمضان و آیت‌الله بشیر نجفی فردا را عید اعلام کرده‌اند.
۷- و نکته آخر اینکه اثبات اول ماه امری تقلیدی نیست؛ بله در مبانی باید طبق نظر مرجع تقلید عمل کرد مثل این که رویت با ابزار را قبول داشته باشد یا نه؟
نویسنده: مرتضی سعیدی نجفی، عضو ستاد استهلال و دانش آموخته حوزه علمی قم
منبع: سایت شبکه اجتهاد
