جذب حداکثری و تحمل؛ شیوه پیامبر (ص) برای حفظ انسجام جامعه نوپای اسلامی

هنر آن حضرت تحمل ضعیف‌الایمان‌ها و حتی منافقانی بود که نفاق خود را علنی نمی‌کردند و همه اینها برای فراهم ماندن امکان جذب حداکثری افراد به اسلام، حفظ پیوندهای اجتماعی و وحدت و انسجام جامعه نوپای اسلامی بود.

آیت‌الله سیدمحمد غروی، عضو جذب حداکثری و تحمل؛ شیوه پیامبر(ص) برای حفظ انسجام جامعه نوپای اسلامیجامعه مدرسین حوزه علمیه قم و شورای عالی حوزه‌های علمیه، در گفتگویی درباره سبک مدیریتی و رهبری پیامبر(ص) در جامعه اسلامی برای تحقق وحدت گفت: یکی از ویژگی‌های پیامبر اکرم(ص) این بود که حتی کسانی را که از حداقل ایمان بهره می‌بردند در جبهه اسلام حفظ می‌کردند و آن‌ها را نفی و طرد نمی‌کردند. حتی در پاره‌ای از موارد که خطاهایی از این افراد می‌دیدند اما سعی می‌کردند آن خطاها را آشکار نکنند. همچنین افرادی بودند که دچار رگه‌هایی از نفاق بودند ولی آن را اظهار نمی‌کردند و می‌کوشیدند خودشان را با پیامبر(ص) و مسلمانان تطبیق دهند ولی حتی پیامبر(ص)‌ این افراد را هم دفع نمی‌کردند.

 

جذب حداکثری و تحمل؛ شیوه پیامبر(ص) برای حفظ انسجام جامعه نوپای اسلامی

 

تحمل و مدارای پیامبر با جریانات ضعیف‌الایمان

وی ادامه داد: البته پیامبر(ص) کلیت مسائل را بیان می‌کردند و به عبارتی گاهی جریانات نفاق را افشا می‌کردند ولی تا این جریان‌ها و اشخاص نفاق خود را عیان نمی‌کردند پیامبر(ص) نیز انگشت اشارت به سمت آن‌ها نمی‌گرفتند و به عبارتی آن‌ها را تحمل می‌کردند.

آیت‌الله غروی اظهار کرد: برای نمونه پیامبر(ص) می‌دانستند وقتی مسئله ولایت امام علی(ع) را بعد از خودشان اعلام رسمی می‌کنند بعضی به دلیل ضعف ایمان نمی‌توانند این امر را تحمل کنند و با اینکه برای ابلاغ مسئله ولایت دستور از سوی خداوند داشتند اما چون فکر نمی‌کردند این مسئله فوریت دارد مترصد بودند شرایط مناسب‌تری برای بیان این امر فراهم شود‌. از این رو به مقطع خاصی که می‌رسد دستور از پروردگار می‌رسد «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ و اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ» (اى پیامبر، آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده، ابلاغ کن؛ و اگر نکنى پیامش را نرسانده‌اى. و خدا تو را از [گزند] مردم نگاه مى‌دارد.)

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بیان کرد: این در حالی است که این دستور در زمانی ابلاغ می‌شود که مکه فتح شده و مدیریت جامعه اسلامی تحت اختیار شخص پیامبر(ص) است و کفار و مشرکان تسلیم شده‌ و اسلام آورده‌اند، اما چه وضعیتی در جامعه اسلامی است که خداوند خطاب به پیامبر(ص) می‌فرماید که او را از مردم حفظ می‌کند. نگرانی پیامبر(ص) نیز از حذف فیزیکی نبوده، بلکه ایشان نگران این بود که ابلاغ این پیام باعث اعلام مخالفت برخی شده و تأثیر نامطلوبی بر جامعه بگذارد و حریم پیامبر(ص) شکسته شود.

وی یادآور شد: لذا هنر پیامبر(ص) تحمل ضعیف‌الایمان‌ها و حتی منافقانی بود که نفاق خود را علنی نمی‌کردند و همه این‌ها برای حفظ پیوندهای اجتماعی و انسجام جامعه نوپای اسلامی بود. این سنت و سیره‌ای است که امروز باید به آن توجه کرد و به یاد داشت که در یک جامعه افراد با درجات و مراتب مختلف ایمان زندگی می‌کنند و هر شخصی که درجه ایمان بالاتری دارد نباید افراد درجه پایین‌تر را بی‌ارزش و حقیر تصور کنند و ایمان آنها را زیر سؤال ببرد.

 

تأثیر منفی برخوردهای تند در قطع ارتباط همیشگی افراد با حقایق دین 

آیت‌الله غروی ابراز کرد: نکته مهم دیگر این است که ائمه اطهار(ع) در مواجهه با کسانی که ولایت آن‌ها را قبول نداشتند ولی جزو علما محسوب می‌شدند، اگر درخواست دیدار یا حضور در جلسات درس‌شان را می‌کردند با پاسخ مثبت ائمه اطهار(ع) مواجه می‌شدند. البته امامان حق را بیان می‌کردند و از بیان حق فروگذار نمی‌کردند اما نوع برخورد آن‌ها با این افراد یک برخورد حساب‌شده و هوشمندانه برای جذب آنها بود.

عضو شورای عالی حوزه علمیه اظهار کرد: مجموعه رفتارهای پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) برای جذب افراد و تقویت وحدت جامعه نشان می‌دهد که باید روال متعادل و میانه‌ای را در برخورد با جامعه در پیش گرفت تا زمینه جذب حداکثری افراد با درجات مختلف ایمانی و معرفت دینی همواره فراهم باشد و به گونه‌ای برخورد نکرد که ارتباط با این افراد به طور کامل از هم گسسته شود و مسائل حق به گوش این افراد نرسد. زیرا وقتی برخوردها با افراد ضعیف‌الایمان تند و دفعی شود زمینه برای ارتباط از بین می‌رود و دیگر نمی‌توان حقایق اسلام را برای آنها بیان کرد.

وی بیان کرد: اینکه مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی مسئله تقریب مذاهب را مطرح کردند براین نظر بودند که اگر این راه گفت‌وگو و وحدت باز شود زمینه برای آشنایی آنها با حقایق اهل بیت(ع) فراهم می‌شود. لذا پیامبر(ص) با مدارا و تحمل برای برقراری و پایداری ارتباط با همه افراد جامعه اسلامی با گرایش‌ها و درجات مختلف ایمان تلاش می‌کردند تا هم عموم جامعه به اسلام جذب شود و هم حلقه‌های اتصال و وحدت امت نوپای اسلامی مستحکم شود.

 


منبع: سایت وسائل

در خبرنامه سایت عضو شوید و آخرین مطالب سایت را در صندوق ایمیل‌تان دریافت کنید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا