اخبار علماء و همایش‌ها

نگاه تمدنی به تاریخ و سیره حضرت زهرا سلام الله علیها می‌تواند به بازخوانی متون و منابع فاطمی با نگاهی نو و نیازهای نوشونده انسان امروز با تأکید ویژه بر زن و خانواده بیانجامد. بر پایه مقالات ارائه شده در همایش «خوانش تمدنی تاریخ و سیره حضرت زهرا سلام الله علیها»(۱) که در حقیقت تنها به ارائه دیدگاه‌ها اختصاص داشت، برخی قلمروها و محورهای مطالعات و پژوهش‌های فاطمی در نگاهی تمدنی که شایسته اهتمام بیشتر از سوی پژوهشگران است، چنین است: * اندیشه‌های تمدنی حضرت زهرا سلام الله علیها ـ خوانش تمدنی احادیث باقیمانده از حضرت زهرا سلام الله علیها و…

شیعیان در قامت بزرگترین اقلیت مذهبی در خاورمیانه از شهادت امام حسین علیه السلام در واقعه کربلا، تا کنون تلاش بسیاری نمودند تا به نام خود دولتی برپا کنند. به جز حمدانیان (۹۰۷-۱۰۰۴م)، فاطمیون ( ۹۰۹-۱۱۷۱م)، آل بویه ( ۹۳۳-۱۰۵۵م) و مزیدیان (۹۶۱-۱۱۵۰م) که توانستند چنین کنند اما شیعیان عراق هرگز موفق به چنین کاری نشدند. از زمان خلیفه دوم که عراق جزیی از قلمرو اسلامی قرار گرفت به جز دوره اندکی  که امام علی علیه السلام در کوفه حکومت کرد، آنان همواره زیر سلطه حکومت امویان، عباسیان و عثمانیان بودند. گرچه صفویان هر از گاهی عراق را به تصرف…

در این یادداشت به این پدیده از منظر یک چالش کهن در تاریخ و میراث مسلمین می نگرم و به اختصار ابهامات آن را مرور می‌کنم و پژوهش درباره بنیان‌ها و زمینه‌های تاریخی و فرهنگی آن را ضروری می‌دانم. القاب علمی از گونه لقب تشریف و تکریم از اقسام سه‌گانه القاب است که بر تمایز و برتری شخص در یک وصف یا ویژگی دلالت دارد (ابن حمدون, محمد, التذکره الحمدونیه , ج ۹ , ص ۳۵۷ ). گرایش به نام‌گذاری اشخاص به لقب در کنار اسم و کنیه در فرهنگ عرب پیش از نزول قرآن رویه‌ای شناخته شده‌است (قلقشندی ,…

به نظر شما موضوع و رشته فقه سیاسی از چه زمانی در حوزه‌های علمیه به صورت جدی مورد توجه و بحث قرار گرفته است؟ آیا این موضوع فقه سیاسی در حوزه‌های علمیه دچار اوج و فرود یا تغییر مسیر جدی شده‌است؟ در مباحث مربوط به فقه سیاسی بستگی دارد که تعریف ما از فقه سیاسی چه باشد. اگر منظور همان فقه مسائل سیاست و حکومت است، یعنی احکام شرعی مکلفین اعم از مردم در مواجهه با حکومت یا حاکمان در اداره‌ی کشور و در مواجهه با مردم باشد، این بحث یک دایره‌ی خیلی گسترده‌ای دارد و علاوه بر مباحث سیاسی…

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدباقر ربانی، مدیر گروه جامعه و فرهنگ مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در نشست علمی «چیستی فقه اجتماع» در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) در قم با بیان اینکه امام خمینی(ره) فرمودند فقه، تئوری واقعی و کامل اداره انسان از گهواره تا گور است، گفت: سخنی از مقام معظم رهبری هم در توصیف شخصیت حضرت امام(ه) در مراسم بزرگداشت هشتمین سالگرد ارتحال ایشان فرمودند امام بزرگوار، فقه شیعه را از دورانی که خود در تبعید بود، به سمت فقه اجتماعی و حکومتی و فقهی که می‌خواهد نظام زندگی ملت‌ها را اداره کند و پاسخگوی آنان باشد، کشاند. وی با اشاره…

به گزارش شبکه اجتهاد، استاد ابوالقاسم علیدوست، در نشست علمی «وضعیت مطلوب فقه پس از انقلاب اسلامی»، که از سوی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، با بیان اینکه می‌توانیم با فقه دو نوع برخورد داشته باشیم و هر دو هم خوب است، گفت: یکی رویکرد اخباری است؛ یعنی بنده از وضعیت کنونی فقه خبر دهم که آیا مطلوب است یا خیر. در واقع کاری هستی‌شناسانه و فلسفی انجام دهیم و پیش‌فرض ما این باشد که فقه وضع مطلوبی بعد از انقلاب دارد. رویکرد دوم هنجارشناسانه و نظریه‌پردازانه است و وضعیت فقه بعد از انقلاب را بررسی و نقاط مثبت…

به گزارش شبکه اجتهاد، یکی از لوازم و ضروریات اصلی زندگی اجتماعی انسان‌ها و تداوم آن، وجود حکومت برای تنظیم‌گری روابط اجتماعی و نحوۀ حرکت اجتماع، جهت پیشبرد اهداف بشر است. نیل به اهداف کوچک و بزرگ و توازن در حرکت هر مجموعه‌ای، نیازمند برنامه‌ای جامع و مدون است. به همین دلیل، حکومت‌ها همواره در تلاش‌اند تا با استفاده از نخبگان جامعه، به یک برنامۀ حکمرانی منظم و بدون خلل دست یابند. ازاین‌رو، همیشه محافل علمی و نخبگانی، بنیان‌گذاران اصلی برنامه‌های سیاسی حکومت‌ها بوده‌اند و هرچند بسیاری از برنامه‌های اندیشمندان به ورطۀ اجرا درنیامده؛ ولی تطورات علمی حاصل از آنها، همیشه…

به گزارش خبرنگار اجتهاد، حجت‌الاسلام والمسلمین سلمان بهجتی اردکانی، در نشست علمی «آلودگی هوا از منظر فقه و حقوق» که در پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر قم برگزار شد، با بیان پیشینه مطرح شدن آلودگی هوا در فقه گفت: با تتبعی که در تراث فقهی شیعه صورت گرفت، روشن می‌شود مسئله آلایندگی هوا اولین بار توسط علامه حلی مطرح شده است. علامه در کتاب قواعد الأحکام در تبیین ملکیت زمین از طریق احیا، این شرط را مطرح نموده که زمین احیا شده نباید در حریم املاک دیگران باشد. سپس علامه این مسئله را مطرح کرده است که آیا شخص مالک می­‌تواند کارگاه…

به گزارش خبرنگار اجتهاد، موسسه عالی فقه و علوم اسلامی در راستای تولید و ترویج گزاره‌‌های فقهی ناظر به محیط زیست، دروس خارج فقه محیط زیست را برگزار می‌کند. همچنین میز پژوهشی فقه محیط زیست با هدف پشتیبانی از پژوهش‌های فقهی در زمینه محیط زیست راه‌اندازی شده است و نیز نشست‌های علمی و همچنین حمایت از تحقیقات و پایان‌‌نامه‌‌های حوزوی از جمله فعالیتهای این میز است. در سال تحصیلی ۴۰۲ -۴۰۳ اولین نشست علمی با عنوان «فضای سبز از منظر فقه و حقوق» در تاریخ ۴ آبان و با حضور اساتید: عزیز الله فهیمی (دانشیار دانشگاه قم)، حمیدرضا آرامی (استادیار دانشگاه…

به گزارش خبرنگار اجتهاد، جلد دوم کتاب ارزشمند «تحف العقول فی علم الاصول» توسط انتشارات باقرالعلوم (علیه‌السلام) تحت اشراف موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت آیت‌الله وحید خراسانی به زیور طبع آراسته شد. این کتاب به مباحثی از علم اصول پرداخته که آیت‌الله حاج شیخ حسین وحید خراسانی در مسجد اعظم قم تدریس نموده و توسط حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ علی کرباسی به رشته تحریر در آمده است. محتوای این کتاب فاخر متضمن مباحث اصولی متاخرین و معاصرین از نظرات علمای گرانقدر همچون شیخ انصاری، محقق خراسانی و … (قدس سرهم) است که این تقریر برحسب تقریظ معظم‌له مورد تایید می‌باشد و…